Pensioenakkoord

Het pensioenakkoord, een belangrijke stap naar de toekomst. Er zijn belangrijke afspraken gemaakt over de AOW-leeftijd, eerder stoppen met werken en een nieuw pensioencontract. Wat betekent dit voor u als werkgever?

Op 4 juli 2020 heeft vakbond FNV ingestemd met het pensioenakkoord. Eerder stemde vakbond CNV al in met het akkoord. De kleinere vakbond VCP had niet ingestemd, maar zou ook niet voor de plannen gaan liggen. Sinds de zomer 2020 zijn de ambtenaren op Sociale Zaken met de nodige wetgeving aan de slag. Daarna is er vier jaar uitgetrokken voor de overgang naar het nieuwe stelsel.

Gevolgen pensioenakkoord voor uw pensioenregeling

Een groot deel van het pensioenakkoord heeft betrekking op pensioenfondsen. Een klein deel heeft betrekking op pensioenregelingen zoals die via Zicht adviseurs bij commerciële pensioenuitvoerders of verzekeringsmaatschappijen zijn ondergebracht. Wat is de invloed van het pensioenakkoord op uw pensioenregeling? Dat hangt er bijvoorbeeld van af hoe uw pensioenuitvoerder hiermee omgaat.

Voor pensioenregelingen bij commerciële pensioenuitvoerders en verzekeringsmaatschappijen zijn dit de belangrijkste veranderingen:

Meer keuzevrijheid voor pensioen
Mogelijk twee verschillende pensioensystemen voor uw huidige en nieuwe werknemers
AOW- en pensioenrichtleeftijd

Uitgangspunt is een leeftijdsonafhankelijke premie. Deelnemers krijgen een pensioenopbouw die past bij de betaalde premie. Jongeren bouwen relatief gezien meer pensioen op dan ouderen, omdat hun premie-inleg langer rendeert. Ook zal het systeem van de verbeterde premieregeling (doorbeleggen) toegankelijker gemaakt worden voor pensioenfondsen.

Wat betekent dit voor bestaande pensioenen?

Het nieuwe systeem vraagt om aanpassing van alle bestaande pensioenovereenkomsten. Vertrekpunt is niet meer een vaste pensioenopbouw. De opbouw van nieuwe pensioenaanspraken wordt afhankelijk van de premie die in de pensioenovereenkomst is afgesproken en van de kostprijs van het pensioen. De kostprijs van het pensioen is weer afhankelijk van de rente en de levensverwachting. Het is de bedoeling dat pensioenfondsen tussen 2022 en 2026 overstappen op het nieuwe systeem.

Wat betekent dit voor bestaande verzekerde pensioenregelingen?

Voor bestaande verzekerde pensioenregelingen komt er een uitzondering: voor huidige werknemers hoeft de pensioenregeling niet te worden aangepast, maar voor nieuwe werknemers wel. Dat heeft als nadeel dat er straks twee verschillende pensioenregelingen naast elkaar bestaan. Eén voor de huidige werknemers en één voor de nieuwe werknemers. Het Verbond van Verzekeraars bepleit daarom een aanpak waarbij nieuwe werknemers wel kunnen deelnemen aan de bestaande pensioenregeling. We houden u op de hoogte.

Fiscale gevolgen

Alle pensioencontracten worden fiscaal begrensd op de voor iedereen geldende leeftijdsonafhankelijke premie. De hoogte van die premiegrens wordt zo vastgesteld dat hiermee in een passende pensioenopbouw wordt voorzien. Waarbij uitgangspunten zijn: de marktrente en de huidige ambitie van 75% van het gemiddelde loon in 40 dienstjaren. Meer dienstjaren betekent een hoger pensioen.

2. Meer keuzevrijheid voor pensioen

Opmerkelijk aan het pensioenakkoord is dat elke deelnemer de keuze krijgt een deel van zijn/haar pensioen op pensioeningangsdatum op te nemen als een bedrag ineens. Dat is onder voorwaarden maximaal 10% van de waarde van het pensioen. Bijvoorbeeld te gebruiken voor het aflossen van een hypotheek of voor een wereldreis. Dit zorgt voor meer flexibiliteit op de pensioendatum.

Als het fiscaal aantrekkelijker is, mag het bedrag later worden opgenomen. Namelijk in de maand februari volgend op het jaar waarin de AOW-leeftijd wordt bereikt. Dan hoeft er geen AOW-premie te worden betaald over het opgenomen bedrag. De keuze voor opname moet wel altijd vóór de pensioeningangsdatum worden gemaakt.

In het pensioenakkoord is afgesproken dat er voor zzp’ers een wettelijke verzekeringsplicht komt tegen het arbeidsongeschiktheidsrisico.
Voor zelfstandigen is afgesproken dat wordt bekeken hoe zij makkelijker pensioen kunnen sparen. Het kabinet bekijkt hoe zelfstandigen, die in één sector of bij één onderneming werkzaam zijn, zich vrijwillig kunnen aansluiten bij de pensioenregeling in de sector of de onderneming waar zij werken, ook als zij daarvoor niet als werknemer hebben deelgenomen. Daarnaast denkt het kabinet na over hoe zelfstandigen, die in verschillende sectoren werken, zich vrijwillig bij een pensioenregeling kunnen aansluiten.

In de loop van 2021 wordt besproken welke nieuwe mogelijkheden er zijn in het nieuwe pensioenstelsel voor het vrijwillig aansluiten van zzp’ers, dan wel welke aanvullende analyses en stappen er nodig zijn.

Meer tabelgegevens

Jaar	AOW-leeftijd nieuw tijdpad	AOW-leeftijd oud tijdpad
2020	66 jaar en 4 maanden	66 jaar en 8 maanden
2021	66 jaar en 4 maanden	67 jaar
2022	66 jaar en 7 maanden	67 jaar en 3 maanden
2023	66 jaar en 10 maanden	67 jaar en 3 maanden
2024	67 jaar	67 jaar en 3 maanden
2025	67 jaar	nog niet vastgesteld
2026	67 jaar	nog niet vastgesteld

5. Nabestaandenpensioen (partnerpensioen)

Ook wordt in het pensioenakkoord nabestaandenpensioen aan de orde gesteld. Voor het partnerpensioen bij overlijden na de pensioendatum blijft de in de praktijk veel voorkomende dekking van 70% van het ouderdomspensioen op opbouwbasis gehandhaafd.

Voor het partnerpensioen voorafgaand aan de pensioendatum worden wel wijzigingen voorgesteld:

Werknemers krijgen nabestaandenpensioen op risicodekking, een soort verzekering. De hoogte van het partnerpensioen wordt gebaseerd op het (hele) salaris op het moment van overlijden van de deelnemer in plaats van op de pensioengrondslag. Dit betekent een verbetering voor de lage en middeninkomens.
De dekking is diensttijdonafhankelijk, waardoor de hoogte van het partnerpensioen niet meer afhankelijk is van het arbeidsverleden of de dienstjaren bij de huidige werkgever. Dit zorgt voor een betere aansluiting bij baanwisseling. Nadeel van risicodekking is dat wie uit dienst gaat, niet meer verzekerd is. Hiervoor zijn de volgende oplossingsrichtingen voorgesteld:

de risicodekking loopt nog een aantal maanden door, zodat werknemers ‘in between jobs’ nog een dekking voor partnerpensioen hebben;
de risicodekking loopt door zolang iemand een WW-uitkering ontvangt;
de mogelijkheid een deel van het ouderdomspensioen in te zetten om de risicodekking voort te zetten, zodat bijvoorbeeld ook bij langdurige werkloosheid en bij een overstap naar zelfstandig ondernemerschap er sprake blijft van een dekking voor partnerpensioen bij vroegtijdig overlijden;
kan worden overwogen de mogelijkheid te creëren het partnerpensioen vrijwillig voort te zetten bij de (oude) pensioenuitvoerder

Het fiscale maximum voor het partnerpensioen is 50% van het (hele) salaris
Het wezenpensioen wordt verbeterd en zal uniform gelden tot 25 jaar. De fiscale maxima voor het wezenpensioen zijn 20% voor halfwezen en 40% voor wezen.

Onderdeel van het pensioenakkoord is ook dat pensioenfondsen, zoals verwacht, pensioenen volgend jaar niet hoeven te verlagen als hun dekkingsgraad eind dit jaar hoger is dan 90%. Lang niet alle fondsen staan daar nu boven. Over de jaren daarna, van 2022 tot 2026 zijn nog geen afspraken gemaakt, ondanks dat de bonden vinden dat fondsen in die jaren al op het nieuwe stelsel vooruit zouden moeten mogen lopen.

Omdat pensioenen in het nieuwe stelsel gaan meebewegen met de financiële markten hoeven fondsen, zoals nu het geval is, geen grote buffers meer aan te houden voor tegenvallers. Hierdoor kan het pensioen eerder worden geïndexeerd.

Er zijn afspraken gemaakt om de pensioenuitkeringen te stabiliseren. Zo worden schommelingen in de beleggingen gespreid in de tijd. Doel hiervan is de pensioenuitkering minder afhankelijk te laten zijn van plotselinge beursdalingen en -stijgingen. Verder wordt er een solidariteitsreserve gevormd die in slechte beleggingsjaren kan worden aangesproken, waardoor er een dempend effect zal zijn. De hoop is dat hierdoor uitkeringen dan minder omlaag hoeven en vaker stijgen om te compenseren voor koopkrachtverlies door inflatie.

Veelgestelde vragen

Is pensioencommunicatie aan werknemers verplicht?

Ja, als werkgever wordt van u verwacht dat u uw werknemers goed informeert. Dit staat in de Pensioenwet. Deze verplichtstelling tot communiceren richting de werknemers wordt momenteel binnen de overheid nog zwaarder gemaakt.
Moeten alle werknemers zijn aangemeld in de pensioenregeling?

Ja, maar in de praktijk gebeurt het nog wel eens dat bedrijven hun werknemers niet allemaal hebben aangemeld. Bijvoorbeeld omdat de werkzaamheden van het bedrijf zijn veranderd of omdat de bepalingen van een pensioenfonds zijn gewijzigd. Maar ook onbekendheid kan een reden zijn.
Wat is een cao- of BPF-check?

Heeft u uitbreidingsplannen of gaat u nieuwe diensten aanbieden? Dit zijn soms kleine wijzigingen met een groot gevolg. Misschien valt u als bedrijf na de wijziging wel onder de verplichting van een bedrijfstakpensioenfonds (BPF). Dit brengt verplichtingen en gevolgen met zich mee voor uw pensioenregeling. Ook in een cao kunnen bepalingen staan die van invloed zijn op de pensioenregeling. Bijvoorbeeld over de verplichte aansluiting bij een bedrijfstakpensioenfonds. Of een BPF op u van toepassing is (de werkingssfeer van een BPF), is vastgelegd in de statuten. Daarin is opgenomen voor welke bedrijfsactiviteiten een werkgever verplicht onder de werkingssfeer van het BPF valt.